Tây Ninh có lợi thế tự nhiên và nhiều tiềm năng về du lịch (vị trí địa lý, cảnh quan thiên nhiên, lịch sử địa phương…). Núi Bà Đen là ngọn núi cao nhất miền Đông Nam Bộ, cao 986 m mang nét đẹp kỳ vĩ của tự nhiên kết hợp với sự linh thiêng của chùa Bà. Đây cũng là địa điểm tập trung các ngôi chùa có hàng trăm năm tuổi cùng với những hang động kỳ bí linh thiêng bậc nhất của vùng đất Tây Ninh. Hội Xuân núi Bà diễn ra từ mùng 4 tháng Giêng hàng năm và kéo dài trong vòng 1 tháng, mang đậm nét văn hóa của địa phương và thu hút hàng trăm ngàn lượt du khách đến tham dự.

Chính quyền và người dân Tây Ninh luôn rất quan tâm đến việc gìn giữ và bảo vệ môi trường nói chung và môi trường du lịch nói riêng để đảm bảo cho việc phát triển du lịch bền vững trong mục tiêu chung phát triển bền vững cho tỉnh Tây Ninh, đặc biệt là Khu Du lịch quốc gia Núi Bà Đen. Các tiêu chí được đưa ra là: Phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn; hỗ trợ năng lực cạnh tranh với phát triển bền vững; nâng cao nhận thức, thực hành về du lịch xanh; đầu tư nguồn nhân lực; bảo tồn, nâng cao các nguồn tài nguyên thiên nhiên và văn hóa. Giải pháp quan trọng hàng đầu của ngành du lịch Tây Ninh là phát triển các sản phẩm du lịch thân thiện, giảm thiểu tối đa các tác động đến môi trường. Du lịch là một ngành dịch vụ, “vui lòng khách đến, vừa lòng khách đi”, đây cũng là phương châm trong định hướng nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch Tây Ninh. Đặc biệt vừa mới đây đã diễn ra Hội nghị liên kết phát triển du lịch vùng Đông Nam Bộ bao gồm 6 tỉnh, thành phố: Thành phố Hồ Chí Minh – Tây Ninh - Bình Dương – Bình Phước – Đồng Nai - Bà Rịa - Vũng Tàu, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho ngành du lịch trong vùng Đông Nam bộ phát triển đồng bộ, căn cơ hơn.

Chùa Bà Đen (Ảnh: Sungroup Tây Ninh)

Từ thực trạng khai thác du lịch tại Khu Du lịch Núi Bà Đen cho thấy, hoạt động du lịch đã và đang từng bước phát triển mạnh. Các nghiên cứu về hiện trạng môi trường du lịch và giải pháp để đảm bảo phát triển du lịch bền vững tại Khu Du lịch Núi Bà Đen đã được các cấp lãnh đạo, các cơ quan ban ngành đoàn thể và nhân dân Tây Ninh tích cực triển khai và bước đầu đã đưa ra được những giải pháp ở nhiều khía cạnh. Hàng năm, lượng khách đổ về hành hương và dự lễ chùa Bà rất đông đúc. Vấn đề vệ sinh môi trường, vệ sinh an toàn thực phẩm tại khu du lịch được tỉnh rất quan tâm chỉ đạo, yêu cầu Ban quản lý Khu du lịch thực hiện nghiêm túc nhằm bảo vệ tốt nhất sức khỏe và tính mạng cho người dân và du khách.

Nhìn chung, vấn đề vệ sinh môi trường tại Khu Du lịch Núi Bà Đen về cơ bản đã được tổ chức, sắp xếp, quản lý khá tốt, có đội ngũ dọn dẹp thường xuyên; đồng thời các hộ kinh doanh luôn có ý thức giữ gìn vệ sinh chung. Đường leo núi khá thông thoáng và sạch sẽ. Khu vực chứa rác thải được xử lý tạm ổn, không để lại mùi hôi thối. Tuy nhiên, do số lượng khách tham quan quá đông, cũng như ý thức của một số bộ phận du khách chưa được tốt nên vẫn xảy ra tình trạng xả rác bừa bãi, hàng quán có nơi vẫn chưa có ý thức dọn dẹp rác thải cho sạch sẽ. Các hoạt động du lịch tại Núi Bà Đen nếu được tổ chức, quản lý tốt sẽ cuốn hút đông đảo du khách trong và ngoài nước, mang lại hiệu quả kinh tế cao, đồng thời giảm thiểu được tối đa mức độ sử dụng tài nguyên không có khả năng tái tạo.

Để phát triển du lịch, các cơ sở hạ tầng như giao thông, điện, hệ thống thông tin, bưu điện, hệ thống thoát nước, hệ thống xử lý nước thải, rác thải… sẽ được liên tiếp xây dựng và mở rộng. Mặt trái của nó có khả năng tạo điều kiện thuận lợi cho sự gia tăng các hoạt động khai thác trái phép, buôn bán động vật hoang dã. Do đó, rất cần có các giải pháp bảo vệ, bảo tồn thiên nhiên và hệ sinh thái tại Núi Bà Đen.

Các dự án du lịch phát triển mạnh mẽ sẽ tạo ra nhiều công ăn việc làm, nhiều nghề nghiệp mới, đồng thời tạo ra một lực lượng lao động mới cả về số lượng và chất lượng. Do đó cần có kế hoạch đào tạo, nâng cao chất lượng và ưu tiên sử dụng lao động địa phương, đồng thời thu hút thêm nguồn lao động có chất lượng cao từ Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh bạn.

Cáp treo lên đỉnh Bà Đen (Ảnh: Sungroup Tây Ninh)

Khu Du lịch Núi Bà Đen là một trong những điểm du lịch quan trọng thu hút khách tham quan du lịch trong và ngoài nước về với quê hương Tây Ninh. Đầu tư phát triển du lịch tại Khu Du lịch Núi Bà Đen phải gắn với bảo vệ, tôn tạo, phát triển tài nguyên du lịch và môi trường, để Núi Bà Đen  luôn là nơi để du khách đi phượt, đi du lịch vui chơi, cắm trại, sinh hoạt truyền thống của thế hệ trẻ, thỏa lòng đam mê tìm về, nơi sinh hoạt văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc, thực hiện tự do tín ngưỡng, tôn giáo, người hành hương chiêm bái hàng năm. Vì vậy, cần phải nâng cao nhận thức bảo vệ cảnh quan, môi trường tự nhiên và cần có nhiều hơn nữa các giải pháp đảm bảo môi trường cho phát triển du lịch bền vững tại nơi đây là điều kiện tiên quyết để thu hút du khách và góp phần giúp ngành du lịch Tây Ninh phát triển vươn cao. Với việc Núi Bà Đen là điểm nhấn trong quần thể di tích văn hóa phi vật thể quốc gia, Tây Ninh đang tạo sức hút lớn về phát triển du lịch văn hóa. Cùng với đầu tư cơ sở hạ tầng kết nối giao thông đi đôi chính sách kêu gọi đầu tư, Tây Ninh kỳ vọng sẽ đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh.

Trần Thị Phúc Thuân