Di tích Quốc gia đặc biệt: Căn cứ Trung ương Cục miền Nam

Di tích lịch sử Căn cứ Trung ương Cục miền Nam gồm ba khu: Căn cứ Trung ương Cục miền Nam, Căn cứ Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam và Căn cứ Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam.

Di tích Căn cứ Trung ương Cục miền Nam nằm cách trung tâm thành phố Tây Ninh khoảng 65 km về hướng Bắc, Căn cứ Trung ương Cục miền Nam thuộc huyện Tân Biên, tỉnh Tây Ninh. Trong cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ cứu nước của dân tộc ta (1954-1975), Căn cứ Trung ương Cục miền Nam là cơ quan đầu não của cách mạng miền Nam Việt Nam, là chứng tích quan trọng của lịch sử đấu tranh giữ nước của dân tộc ta dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại. Các công trình hiện có đã phần nào tái hiện được một thời kỳ lịch sử hào hùng (1961-1975) với biết bao gian khổ, mà các đồng chí lãnh đạo, cán bộ chiến sĩ Trung ương Cục anh dũng vượt qua, lãnh đạo cách mạng miền Nam đi đến thắng lợi hoàn toàn.

Ngày 23/01/1961, Hội nghị lần thứ III Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa III) quyết định thành lập Trung ương Cục miền Nam. Ngày 27/3/1961, Trung ương chỉ định nhân sự của Trung ương Cục miền Nam, đồng chí Nguyễn Văn Linh (Mười Cúc) - ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Xứ ủy Nam Bộ làm Bí thư. Năm 1964, đồng chí Nguyễn Chí Thanh - ủy viên Bộ Chính trị làm Bí thư Trung ương Cục miền Nam, sau đó kiêm Bí thư Quân ủy Miền (lúc này đồng chí Nguyễn Văn Linh làm Phó Bí thư Trung ương Cục, Bí thư Khu Sài Gòn – Chợ Lớn). Giai đoạn 1967-1975, đồng chí Phạm Hùng (Bảy Cường) - ủy viên Bộ Chính trị được cử làm Bí thư Trung ương Cục.

Dưới sự lãnh đạo của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Trung ương Cục miền Nam đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ lịch sử của mình, lãnh đạo thành công cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Thực tiễn sinh động hào hung nhưng hết sức khó khăn gian khổ của cuộc kháng chiến đã chứng minh quyết định xây dựng căn cứ Trung ương Cục miền Nam tại Chiến khu Bắc Tây Ninh là một chủ trương đúng đắn sáng tạo của Đảng ta. Trung ương Cục đã để lại những bài học quý báu, bài học về xây dựng căn cứ địa, xây dựng phong trào cách mạng gắn bó máu thịt với Nhân dân. Dân bám đất, Đảng bám dân, du kích, bộ đội bám thắt lưng địch mà đánh. Bài học chủ động tiến công địch về mọi mặt, đánh lùi từng bước, đánh đổ từng bộ phận, tiến lên giành thắng lợi hoàn toàn. Đặc biệt về bài học xây dựng Đảng chặt chẽ về tổ chức, vững vàng về chính trị, giỏi về công tác quần chúng là điều kiện tiên quyết dẫn đến thắng lợi của cách mạng nước ta trước kia cũng như công cuộc đổi mới hiện nay.

Khu căn cứ Trung ương Cục miền Nam đã được Thủ tướng Chính phủ quyết định xếp hạng Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt tại Quyết định số 548/QĐ-TTg ngày 10 tháng 5 năm 2012 (bao gồm cả di tích Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam và Chính phủ cách mạng lâm thời cộng hòa miền Nam Việt Nam). Và được phân cấp quản lý tại Quyết định số: 50/QĐ-UBND, ngày 27/11/2019 của UBND tỉnh Tây Ninh “Quy định về phân cấp quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di tích lịch sử văn hóa và danh lam thắng cảnh trên địa bàn tỉnh Tây Ninh”.

Ngày 10/10/2022 Di tích quốc gia đặc biệt Căn cứ Trung ương Cục miền Nam tổ chức kỷ niệm 10 năm nhận xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt (10/5/2012-10/5/2022).

Với những giá trị đặc sắc về văn hóa - lịch sử, Di tích Quốc gia đặc biệt Căn cứ Trung ương cục Miền Nam là nguồn lực để Tây Ninh phát triển du lịch gắn với các di tích lịch sử văn hoá trên địa bàn theo định hướng của Đảng bộ và chính quyền tỉnh đã đề ra tại Chương trình hành động số 68-CTr/TU ngày 05/10/2017 của Tỉnh ủy và Quyết định số 3026/QĐ-UBND ngày 13/12/2017 của UBND tỉnh về ban hành kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 103/NQ-CP ngày 06/10/2017 của Chính phủ;  Chương trình hành động số 68-CTr/TU ngày 05/10/2017 của Tỉnh ủy thực hiện Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 16/01/2017 của Bộ Chính trị (khoá XII) về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn; Kế hoạch số 1833/KH-UBND ngày 10/6/2022 của UBND tỉnh về phát triển du lịch tỉnh Tây Ninh đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030…. Ngoài công tác giáo dục truyền thống, khu căn cứ Trung ương Cục miền Nam còn là điểm đến hấp dẫn khách du lịch dành cho mọi lứa tuổi đến khám phá, trải nghiệm và du lịch về nguồn. Tính từ đầu năm đến nay, Di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt Căn cứ Trung ương Cục miền Nam đã đón trên 35.000 lượt du khách tới tham quan, về nguồn.