Cây di sản Việt Nam đầu tiên được công nhận tại Vườn Quốc gia Lò Gò - Xa Mát Tây Ninh

Theo kết quả xét duyệt của Hội BVTN&MT Việt Nam bằng phương pháp khoan tăng trưởng (chiều dài khoan 60cm) khoan vào thân cây ở vị trí gốc cây và tiến hành khoan ở 2 – 4 hướng vuông góc nhau trên thân cây để xác định tuổi; đồng thời tiến hành khoan bổ sung một số cây vên vên khác xung quanh khu vực với kích thước khác nhau để làm cơ sở xác định tuổi của cây cần định tuổi. Sau đó các thỏi khoan được xử lý để xác định độ rộng “vòng năm”  trên các thỏi khoan bằng phương pháp đếm vòng năm, mỗi “vòng năm” tương ứng với một tuổi. Nhờ vậy Hội BVTN&MT Việt Nam đã có cơ sở xác định tuổi cây Vên vên cổ thụ tại Vườn Quốc gia Lò Gò – Xa Mát là 215 tuổi; tương tự cây Dầu con rái có 269 năm tuổi.

Ảnh: Cây Vên vên

Trãi qua biết bao biến cố lịch sử, bom đạn chiến tranh, hai cây Vên vên 215 tuổi và cây Dầu con rái 269 tuổi (gọi tắt là cây Dầu rái), tên địa phương là cây Dầu nước tại Vườn Quốc gia Lò Gò – Xa Mát vẫn phát triển bền vững và xanh tốt cùng với biết bao khắc nghiệt của thiên nhiên vùng hoang dã. Cây Vên vên có tên khoa học là  Anisoptera costataKarth, thuộc họ Dipterocarpaceae, có chiều cao 44m, chu vi thân cây 6,3m (cách mặt đất 1,3m) và đường kính 2,0m. Cây Dầu rái có tên khoa học là Dipterocarpus alatus Roxb, thuộc họ Dipterocarpaceae, có chiều cao 42m, chu vi thân cây là 6,8m và đường kính 2,2m (tính từ mặt đất 1,3m)

Hai cây Vên vên và Dầu rái cùng với mãng xanh thiên nhiên Vườn Quốc gia Lò Gò – Xa Mát đã góp phần che chở, bao bọc những chiến sĩ cách mạng  của Tây Ninh nói riêng và cả miền Nam nói chung qua các thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ để góp phần làm nên đại thắng mùa xuân năm 1975. Vườn Quốc gia Lò Gò – Xa Mát đã được Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập năm 2002 với diện tích tự nhiên gần 20.000 ha, nơi có diện tích rừng (chiếm 21%) lớn nhất của tỉnh Tây Ninh, cách thành phố Hồ Chí Minh 135km, nằm về hướng Tây vùng đất thuộc miền Đông Nam bộ. Trong thời kỳ chiến tranh, khu vực Lò Gò – Xa Mát là căn cứ Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam (CHMNVN) và nhiều cơ quan quan trọng khác của Chính phủ Cách mạng lâm thời CHMNVN, do đó ngoài việc bảo tồn sự đa dạng sinh học, Vườn Quốc gia Lò Gò – Xa Mát còn có giá trị rất quan trọng về di tích lịch sử - văn hóa – khoa học – giáo dục cộng đồng và phát triển du lịch sinh thái.

Ảnh: Cây Dầu Rái

Việc vinh danh cá thể cây Vên vên và cây Dầu rái cổ thụ thuộc vườn Quốc gia Lò Gò – Xa Mát, là loại cây quý hiếm thuộc họ Dầu nhằm bảo tồn nguồn gen cung cấp hạt giống cho việc khôi phục và phát triển rừng trên địa bàn tỉnh và cả khu vực Đông Nam bộ. Ngoài ra Vườn Quốc gia Lò Gò – Xa Mát còn là chứng tích, là nguồn tài nguyên vô giá góp phần cho việc nghiên cứu về lịch sử hình thành và phát triển vùng đất Tây Ninh; nghiên cứu đặc tính sinh lý, sinh thái, diễn thế tự nhiên (tăng trưởng, tái sinh ...) của hệ sinh thái rừng, phục vụ công tác bảo tồn về đa dạng sinh học khu vực.

Hiện nay, trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước nói chung, của tỉnh nhà nói riêng, chúng ta cần quan tâm đến công tác bảo vệ tài nguyên thiên nhiên – môi trường. Tuy nhiên mối nguy cơ đe dọa sự tồn tại của các loài động, thực vật do áp lực phát triển kinh tế - xã hội, bùng nỗ dân số do những hành vi thiếu ý thức của con người tác động đến thiên nhiên – môi trường vẫn có thể xảy ra. Do đó nhiệm vụ phát triển bền vững kinh tế - xã hội trên cơ sở bảo tồn nguyên vẹn nguồn tài nguyên thiên nhiên; bảo tồn sự đa dạng sinh học, các nguồn gen động, thực vật quý hiếm là vô cùng cấp thiết. Chính vì vậy, việc công nhận “Cây di sản Vên vên và Dầu rái cổ thụ” tại là Vườn Quốc gia Lò Gò – Xa Mát là “Cây di sản Việt Nam” là nhằm bảo tồn đặc biệt đến hệ sinh thái của Vườn Quốc gia Lò Gò – Xa Mát Tây Ninh. UBND tỉnh Tây Ninh đã ủy quyền cho Sở VHTTDL chủ trì, phối hợp với Vườn Quốc gia Lò Gò – Xa Mát sẽ tổ chức đón nhận Bằng công nhận Cây di sản Việt Nam tại Vườn Quốc gia Lò Gò – Xa Mát trong tháng 9/2016; thiết thực kỷ niệm 180 – Tây Ninh hình thành và phát triển./.

          Người viết: V.H.M