Giới thiệu đề án “Kỷ niệm 180 năm Tây Ninh hình thành và phát triển (1836-2016)”.

Biểu tượng Trung tâm TP Tây Ninh

Giữa thế kỷ XVII, Tây Ninh còn là vùng đất hoang vu rừng rậm và nhiều thú dữ. Thời kỳ Trịnh - Nguyễn phân tranh, hai bên đánh nhau gần nửa thế kỷ (1627- 1672), làm cho đời sống nhân dân vô cùng khốn khổ. Nhiều người phải bỏ làng quê đến các vùng rừng núi hoang vu để khai hoang lập ấp, làm ăn sinh sống, xa lánh mọi bất công của xã hội đương thời. Năm 1658, nhiều người Việt đã đến vùng đất Tây Ninh xưa khai hoang lập ấp.

Năm 1698, Chúa Nguyễn Phúc Chu cử Lễ Thành Hầu Nguyễn Hữu Cảnh vào Nam ổn định tình hình và thiết lập bộ máy hành chính các cấp. Nguyễn Hữu Cảnh lập đất Nông Nại thành phủ Gia Định phân làm hai huyện: Phước Long trên đất Đồng Nai, có lỵ sở là dinh Trấn Biên; Tân Bình trên đất Sài Gòn, có lỵ sở là dinh Phiên Trấn.

Đất Tây Ninh thuở ấy thuộc hai đạo Quang Phong và Quang Hóa về huyện Phước Long. Năm 1779, hai đạo Quang Phong và Quang Hóa thuộc huyện Tân Bình.

Theo sử liệu hiện có, các làng trên đất Tây Ninh lần lượt được hình thành từ thế kỷ thứ XIX. Năm 1809 lập làng Bình Tịnh thôn (An Tịnh ngày nay). Năm 1818 lập làng Phước Lộc thôn (nay là Gia Lộc). Năm 1844 thành lập các làng Long Giang, Long Chữ, Long Khánh, Long Thuận. Sau năm 1844 thành lập các làng Long Đình (sau này là Long Thành), Thái Đình (nay là Hiệp Ninh), Long Thới, Thái Bình, Thái Hiệp (Theo lược sử Tây Ninh).

Năm 1832, vua Minh Mạng tổ chức hành chính lại Gia định, từ 5 trấn chia thành 6 tỉnh và Tây Ninh thuở ấy thuộc Trấn Phiên An đổi thành tỉnh Phiên An, gồm hai phủ Tân Bình và Tân An.

Mùa thu năm Bính Thân (1836) – đời Vua Minh Mạng thứ 17, đổi tên tỉnh Phiên An thành tỉnh Gia Định và lập thêm phủ mới là phủ Tây Ninh, phủ Tây Ninh lúc bấy giờ gồm hai huyện Tân Ninh và Quang Hóa. Sự kiện năm Bính Thân, Minh Mạng thứ 17 (1836) được khá nhiều tác giả đề cập đến và trích dẫn sách Đại Nam nhất thống chí, rằng: “Phủ Tây Ninh nguyên trước là đạo Quang Phong, năm Minh Mệnh thứ 17 (1836) mới đặt tên phủ hiện nay, kiêm lý huyện Tân Ninh và thống hạt huyện Quang Hóa”. Như vậy, tên gọi Tây Ninh chính thức xuất hiện với tư cách là một đơn vị hành chính cấp phủ thuộc tỉnh Gia Định vào năm Minh Mạng thứ 17, 1836.

Tên Tây Ninh ra đời với một khát vọng là vùng biên giới phía Tây được an ninh mãi mãi đã ăn sâu vào tâm khảm của mỗi người dân Việt Nam, về một vùng đất địa đầu phía Tây Nam của Tổ quốc.

Kỷ niệm Tây Ninh -180 năm hình thành và phát triển là sự kiện chính trị quan trọng của tỉnh. Thông qua các hoạt động kỷ niệm Tây Ninh - 180 năm hình thành và phát triển nhằm giáo dục truyền thống yêu nước, đoàn kết, tự lực tự cường; thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn, biết ơn và trân trọng với những thành quả dựng nước và giữ nước của các bậc tiền nhân; đặc biệt là những chiến công vang dội của quân dân Tây Ninh dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam; nâng cao lòng tự hào của nhân dân về vùng đất Tây Ninh, hình thành và phát triển 180 năm qua, dù bao nhiêu biến đổi, thăng trầm của lịch sử nhưng vùng đất Tây Ninh vẫn mãi mãi “ xanh tươi, an ninh và trù mật” như ông cha ta từ nhiều thế kỷ qua đã từng kỳ vọng. Tự hào về truyền thống hào hùng cuả ông cha, dưới sự lãnh đạo cuả Tỉnh uỷ, quân dân Tây Ninh đoàn kết một lòng dựng xây quê hương Tây Ninh “…ngày càng đàng hoàng hơn, to đẹp hơn”, thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, “…tạo nền tảng để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại”, tất cả vì mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.

Ngày 14 tháng 7 năm 2015, Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Quyết định số 1613/QĐ-UBND ban hành Đề án tổ chức Kỷ niệm Tây Ninh -180 năm hình thành và phát triển.

Thực hiện Đề án, trong năm 2016 tỉnh sẽ tổ chức 14 hoạt động, trong đó tập trung các hoạt động tuyên truyền quảng bá hình ảnh, giới thiệu Tây Ninh hội nhập và phát triển thông qua hình thức cổ động trực quan, thông qua đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền đến các tổ dân cư tự quản và trên các phương tiện thông tin đại chúng (Báo, Đài trong và ngoài tỉnh); các hoạt động giáo dục truyền thống, tổ chức các hoạt động hướng về cội nguồn: viếng nghĩa trang liệt sĩ tỉnh; thăm viếng các Bà mẹ Việt Nam anh hùng, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân; phát động chăm sóc di tích; cuộc thi tìm hiểu lịch sử Tây Ninh - 180 năm hình thành và phát triển; Tuyên dương công dân trẻ tiêu biểu, qua đó tuyên dương các đoàn viên, thanh niên tiêu biểu trên các tất cả các lĩnh vực (an ninh, quốc phòng, kinh tế, văn hóa, xã hội), góp phần giáo dục, định hướng lối sống đẹp trong đoàn viên, thanh niên Tây Ninh. Điểm nhấn trong các chương trình hoạt động văn hóa, nghệ thuật là đăng cai tổ chức Liên hoan Tiếng hát miền Đông Nam bộ; Chương trình nghệ thuật “Tây Ninh tình đất tình người”; tổ chức cuộc thi sáng tác tân, cổ nhạc truyện ngắn, thơ, tác phẩm nhiếp ảnh và kết thúc cuộc thi tổ chức trao giải thưởng Xuân Hồng đợt 2; Hội chợ triển lãm Tây Ninh - 180 năm hình thành và phát triển; Phát hành các ấn phẩm tuyên truyền gồm: Kỷ yếu hội thảo, tập ca khúc, tân cổ nhạc, tuyển tập truyện ngắn, thơ và tác phẩm nhiếp ảnh đạt giải trong cuộc thi sáng tác.

Trong năm 2016, các hoạt động lễ hội như Hội xuân Núi Bà Đen, Kỷ niệm 70 năm Hội thề Rừng Rong (1946 - 2016), Lễ hội dân gian 190 năm ngày giỗ ông cả Đặng Văn Trước, lễ cúng kỳ yên, khánh thành các công trình trọng điểm… tập trung chào mừng Kỷ niệm 180 năm Tây Ninh – hình thành và phát triển.

 Về tổ chức Lễ Kỷ niệm 180 năm Tây Ninh hình thành và phát triển, Chương trình Lễ Kỷ niệm được tổ chức ngày 9 tháng 9 năm 2016, dự kiến được truyền hình trực tiếp trên sóng Đài truyền hình Việt Nam, Đài Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh, Đài Phat thanh và Truyền hình Tây Ninh và một số Đài Truyền hình các tỉnh, thành phố cả nước.

Phòng NVVH